Tìm hiểu các điều kiện ngoại thương Quốc tế

CAÙC ÑIEÀU KIEÄN THÖÔNG MAÏI QUOÁC TEÁ

I.     Söï hình thaønh caùc ñieàu kieän thöông maïi quoác teá
Thoâng thöôøng, caùc beân trong moät hôïp ñoàng thöông maïi quoác teá ñeàu khoâng bieát heát ñöôïc söï khaùc nhau trong taäp quaùn buoân baùn ôû moãi nöôùc. Ñeå khaéc phuïc nhöõng vaán ñeà naøy, Phoøng Thöông maïi Quoác teá (ICC) vaøo naêm 1936 ñaõ xuaát baûn moät boä caùc quy taéc ñeå giaûi thích caùc ñieàu kieän thöông maïi quoác teá. Nhöõng quy taéc naøy ñöôïc goïi laø “Incoterms 1936”.
Ñeå phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi trong thöïc tieãn thöông maïi quoác teá, Incoterms ñaõ ñöôïc söûa ñoåi vaø boå sung ñeå ñöôïc xuaát baûn vaøo caùc naêm 1953, 1967, 1976, 1980, 1990 vaø môùi ñaây nhaát vaøo naêm 2000.
II.   Söï caàn thieát cuûa vieäc söû duïng caùc ñieàu kieän thöông maïi quoác teá trong hoaït ñoäng ngoaïi thöông ôû Vieät Nam
Incoterms giaûi thích caùc ñieàu kieän thöông maïi ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaát trong ngoaïi thöông. Nhö vaäy coù theå traùnh ñöôïc söï thieáu nhaát quaùn trong vieäc giaûi thích nhöõng ñieàu kieän naøy ôû caùc nöôùc khaùc nhau hoaëc ít nhaát coù theå giaûm moät möùc ñaùng keå. Vieäc daãn chieáu Incoterms vaøo hôïp ñoàng mua baùn xaùc ñònh moät caùch roõ raøng nghóa vuï cuûa caùc beân ñeå laøm giaûm toái ña vaø giaûi quyeát thuaän tieän caùc tranh chaáp xaûy ra phaùt sinh töø hôïp ñoàng mua baùn giöõa caùc beân ôû nhöõng nöôùc khaùc nhau.
Incoterms coù nhieàu ñieàu kieän thích hôïp cho nhieàu phöông thöùc vaän taûi khaùc nhau, nhieàu caùch phaân chia khaùc nhau veà ruûi ro, chi phí giöõa ngöôøi baùn vaø ngöôøi mua. Vì vaäy, caùc beân coù theå löïa choïn ñieàu kieän naøy hay ñieàu kieän khaùc sao cho phuø hôïp nhaát vôùi khaû naêng vaø hoaøn caûnh cuûa mình chöù khoâng bò boù buoäc trong moät soá ít ñieàu kieän.
III.                        Incoterms 2000- Noäi dung chuû yeáu
Ngay töø 1990, caùc ñieàu kieän thöông maïi ñaõ ñöôïc chia ra thaønh 4 nhoùm khaùc nhau veà cô baûn. Baét ñaàu laø nhoùm E maø ngöôøi baùn chæ coù nghóa vuï chuaån bò haøng saün saøng ñeå giao cho ngöôøi mua taïi cô sôû cuûa mình (ñieàu kieän EXW). Tieáp theo laø nhoùm F, theo ñoù ngöôøi baùn phaûi giao haøng cho phöông tieän vaän taûi do ngöôøi mua chæ ñònh (caùc ñieàu kieän FCA, FAS vaø FOB); tieáp theo laø nhoùm C, theo ñoù ngöôøi baùn phaûi kyù hôïp ñoàng vaän taûi maø khoâng phaûi chòu ruûi ro ñoái vôùi haøng hoùa xaûy ra sau khi boác haøng vaø göûi haøng (caùc ñieàu kieän CFR, CIF, CPT vaø CIP); cuoái cuøng laø nhoùm D, theo ñoù ngöôøi baùn phaûi chòu moïi chi phí vaø ruûi ro caàn thieát ñeå ñöa haøng hoaù ñeán nôi ñeán (caùc ñieàu kieän DAF, DES, DEQ, DDU vaø DDP).
1. EXW- Ex Work (…named place): Giao taïi xöôûng (…nôi qui ñònh)
“Giao taïi xöôûng” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng, chöa ñöôïc thoâng quan xuaát khaåu vaø cuõng chöa ñöôïc boác leân baát cöù phöông tieän vaän taûi naøo ñeán nhaän haøng, khi ñaët haøng hoùa döôùi quyeàn ñònh ñoaït cuûa ngöôøi mua taïi cô sôû cuûa ngöôøi baùn hoaëc taïi ñòa ñieåm qui ñònh khaùc (töùc laø xöôûng, nhaø maùy, kho, v.v…).
2. FCA- Free carrier (…named place): Giao cho ngöôøi chuyeân chôû (…nôi qui ñònh)
 “Giao cho ngöôøi chuyeân chôû” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng, ñaõ thoâng quan xuaát khaåu, cho ngöôøi chuyeân chôû do ngöôøi mua chæ ñònh taïi nôi qui ñònh. Caàn chuù yù raèng nôi giao haøng ñöôïc choïn coù aûnh höôûng ñeán nghóa vuï boác vaø dôõ haøng taïi ñoù. Neáu vieäc giao haøng taïi cô sôû cuûa ngöôøi baùn, ngöôøi baùn chòu traùch nhieäm boác haøng. Neáu vieäc giao haøng taïi baát cöù ñòa ñieåm naøo khaùc, ngöôøi baùn khoâng chòu traùch nhieäm dôõ haøng.
 “Ngöôøi chuyeân chôû” coù nghóa laø baát cöù ngöôøi naøo maø theo hôïp ñoàng chuyeân chôû, cam keát thöïc hieän hoaëc thueâ thöïc hieän vieäc chuyeân chôû baèng ñöôøng saét, ñöôøng boä, ñöôøng haøng khoâng, ñöôøng bieån, ñöôøng thuûy noäi ñòa hoaëc baèng caùch keát hôïp caùc phöông thöùc vaän chuyeån ñoù.
Ñieàu kieän naøy coù theå ñöôïc söû duïng cho baát cöù phöông thöùc vaän taûi naøo, keå caû vaän taûi ña phöông thöùc.
3. FAS- Free alongside ship (…named port of shipment): Giao doïc maïn taøu (…caûng boác haøng qui ñònh)
 “Giao doïc maïn taøu” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng, ñaõ thoâng quan xuaát khaåu, khi haøng hoùa ñaõ ñöôïc ñaët doïc maïn con taøu taïi caûng boác haøng. Ñieàu naøy coù nghóa laø ngöôøi mua phaûi chòu moïi chi phí vaø ruûi ro veà maát maùt hay hö hoûng haøng hoùa keå töø thôøi ñieåm ñoù.
Ñieàu kieän naøy chæ ñöôïc söû duïng cho vaän chuyeån ñöôøng bieån hoaëc ñöôøng thuûy noäi ñòa.
4. FOB- Free on board (…named port of shipment): Giao leân taøu (…caûng boác haøng qui ñònh)
 “Giao leân taøu” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng, ñaõ thoâng quan xuaát khaåu,  khi haøng qua lan can taøu taïi caûng boác haøng qui ñònh. Ñieàu naøy coù nghóa laø ngöôøi mua phaûi chòu moïi chi phí vaø ruûi ro veà maát maùt hay hö hoûng haøng hoùa keå töø ñieåm ñoù.
Ñieàu kieän naøy chæ söû duïng cho vaän chuyeån haøng hoùa baèng ñöôøng bieån hoaëc ñöôøng thuûy noäi ñòa. Neáu caùc beân khoâng coù yù ñònh giao haøng qua lan can taøu, neân söû duïng ñieàu kieän FCA.
5. CFR- Cost and freight (…named port of destination): Tieàn haøng vaø cöôùc phí (…caûng ñeán qui ñònh)
 “Tieàn haøng vaø cöôùc phí” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng, ñaõ thoâng quan xuaát khaåu,  khi haøng qua lan can taøu taïi caûng boác haøng.
Ngöôøi baùn phaûi traû caùc phí toån vaø cöôùc phí caàn thieát ñeå ñöa haøng tôùi caûng ñeán qui ñònh, NHÖNG ruûi ro veà maát maùt hay hö hoûng haøng hoùa, cuõng nhö baát cöù chi phí phaùt sinh naøo do nhöõng tình huoáng xaûy ra sau khi giao haøng, ñöôïc chuyeån töø ngöôøi baùn sang ngöôøi mua.
Ñieàu kieän naøy chæ söû duïng cho vaän chuyeån haøng hoùa baèng ñöôøng bieån hoaëc ñöôøng thuûy noäi ñòa. Neáu caùc beân khoâng coù yù ñònh giao haøng qua lan can taøu, neân söû duïng ñieàu kieän CPT.
6. CIF- Cost, insurance and freight (…named port of destination): Tieàn haøng, phí baûo hieåm vaø cöôùc phí (…caûng ñeán qui ñònh)
“Tieàn haøng, phí baûo hieåm vaø cöôùc phí” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng, ñaõ thoâng quan xuaát khaåu,  khi haøng qua lan can taøu taïi caûng boác haøng.
Ngöôøi baùn phaûi traû caùc phí toån vaø cöôùc phí caàn thieát ñeå ñöa haøng tôùi caûng ñeán qui ñònh NHÖNG ruûi ro veà maát maùt hay hö hoûng haøng hoùa cuõng nhö baát cöù chi phí phaùt sinh naøo do nhöõng tình huoáng coù theå xaûy ra sau khi giao haøng, ñöôïc chuyeån töø ngöôøi baùn sang ngöôøi mua. Tuy nhieân, ngöôøi baùn CIF coøn phaûi mua baûo hieåm ñöôøng bieån ñeå ngöôøi mua traùnh ñöôïc nhöõng ruûi ro veà maát maùt hay hö hoûng haøng hoùa trong quaù trình chuyeân chôû. Do ñoù, ngöôøi baùn phaûi kyù hôïp ñoàng baûo hieåm vaø traû phí baûo hieåm.
Ngöôøi mua caàn chuù yù raèng theo ñieàu kieän CIF ngöôøi baùn ñöôïc ñoøi hoûi mua baûo hieåm chæ ôû möùc toái thieåu. Neáu ngöôøi mua muoán ñöôïc baûo hieåm ôû möùc cao hôn, ngöôøi mua caàn thoûa thuaän roõ raøng hôn vôùi ngöôøi baùn hoaëc töï mua baûo hieåm boå sung.
Ñieàu kieän naøy chæ söû duïng cho vaän chuyeån haøng hoùa baèng ñöôøng bieån hoaëc ñöôøng thuûy noäi ñòa. Neáu caùc beân khoâng coù yù ñònh giao haøng qua lan can taøu, neân söû duïng ñieàu kieän CIP.
7. CPT- Carriage paid to (…named place of destination): Cöôùc phí traû tôùi (…nôi ñeán qui ñònh)
“Cöôùc phí traû tôùi…” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng, ñaõ thoâng quan xuaát khaåu,  cho ngöôøi chuyeân chôû do ngöôøi baùn chæ ñònh nhöng theâm vaøo ñoù ngöôøi baùn phaûi traû cöôùc phí chuyeân chôû caàn thieát ñeå ñöa haøng ñeán nôi ñeán qui ñònh. Ñieàu naøy coù nghóa laø ngöôøi mua phaûi chòu moïi ruûi ro vaø baát cöù phí toån naøo khaùc phaùt sinh sau khi haøng ñaõ ñöôïc giao nhö vaäy.
Ñieàu kieän naøy coù theå ñöôïc söû duïng cho baát cöù phöông thöùc vaän taûi naøo, keå caû vaän taûi ña phöông thöùc.
8. CIP- Carriage and insurance paid to (…named place of destination): Cöôùc phí vaø phí baûo hieåm traû tôùi (…nôi ñeán qui ñònh)
“Cöôùc phí vaø phí baûo hieåm traû tôùi…” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng, ñaõ thoâng quan xuaát khaåu,  cho ngöôøi chuyeân chôû do ngöôøi baùn chæ ñònh, nhöng theâm vaøo ñoù ngöôøi baùn phaûi traû cöôùc phí chuyeân chôû caàn thieát ñeå ñöa haøng ñeán nôi ñeán qui ñònh. Ñieàu naøy coù nghóa laø ngöôøi mua phaûi chòu moïi ruûi ro vaø baát cöù phí toån naøo phaùt sinh sau khi haøng ñaõ ñöôïc giao. Tuy nhieân, ngöôøi baùn CIP coøn phaûi mua baûo hieåm ñeå ngöôøi mua traùnh ñöôïc nhöõng ruûi ro veà maát maùt hay hö hoûng haøng hoùa trong quaù trình vaän chuyeån. Do ñoù, ngöôøi baùn phaûi kyù hôïp ñoàng baûo hieåm vaø traû phí baûo hieåm.
Ngöôøi mua caàn chuù yù raèng theo ñieàu kieän CIP ngöôøi baùn ñöôïc ñoøi hoûi mua baûo hieåm chæ ôû möùc toái thieåu. Neáu ngöôøi mua muoán ñöôïc baûo hieåm ôû möùc cao hôn, ngöôøi mua caàn thoûa thuaän roõ raøng vôùi ngöôøi baùn hoaëc töï mua baûo hieåm boå sung.
Ñieàu kieän naøy coù theå ñöôïc söû duïng cho baát cöù phöông thöùc vaän taûi naøo, keå caû vaän taûi ña phöông thöùc.
9. DAF- Delivered at frontier (…named place): Giao taïi bieân giôùi (…nôi qui ñònh)
“Giao taïi bieân giôùi” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng khi haøng hoùa, ñaõ thoâng quan xuaát khaåu, nhöng chöa thoâng quan nhaäp khaåu, ñöôïc ñaët döôùi quyeàn ñònh ñoaït cuûa ngöôøi mua treân phöông tieän vaän taûi chôû ñeán maø chöa ñöôïc dôõ, taïi ñòa ñieåm vaø nôi qui ñònh taïi bieân giôùi, nhöng tröôùc "cöûa khaåu haûi quan"cuûa nöôùc tieáp giaùp. Töø "bieân giôùi" coù theå söû duïng cho moïi loaïi bieân giôùi, keå caû bieân giôùi cuûa nöôùc xuaát khaåu. Vì vaäy phaûi xaùc ñònh roõ bieân giôùi ñöôïc noùi tôùi baèng caùch chæ ñích danh ñòa ñieåm vaø nôi giao haøng.
Ñieàu kieän naøy coù theå ñöôïc söû duïng moïi phöông thöùc vaän chuyeån khi haøng ñöôïc giao taïi bieân giôùi treân ñaát lieàn. Khi vieäc giao haøng ñöôïc thöïc hieän taïi caûng ñeán, treân taøu hoaëc treân caàu caûng (caàu taøu), neân söû duïng ñieàu kieän DES hoaëc DEQ.
10. DES- Delivered ex ship (…named port of destination): Giao taïi taøu (…caûng ñeán qui ñònh)
“Giao taïi taøu” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng cuûa mình khi haøng ñöôïc ñaët döôùi söï ñònh ñoaït cuûa ngöôøi mua treân taøu, chöa thoâng quan nhaäp khaåu, taïi caûng ñeán qui ñònh. Ngöôøi baùn phaûi chòu moïi phí toån vaø ruûi ro ñeå chôû haøng ñeán caûng ñeán qui ñònh tröôùc khi dôõ haøng. Neáu caùc beân muoán ngöôøi baùn chòu phí toån vaø ruûi ro trong vieäc dôõ haøng, neân söû duïng ñieàu kieän DEQ.
Ñieàu kieän naøy chæ ñöôïc söû duïng khi haøng hoùa ñöôïc giao treân taøu taïi caûng ñeán baèng ñöôøng bieån hay ñöôøng thuûy noäi ñòa hoaëc baèng vaän taûi ña phöông thöùc.
11. DEQ- Delivered ex quay (…named port of destination): Giao taïi caàu caûng (…caûng ñeán qui ñònh)
“Giao taïi caàu caûng” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng cuûa mình khi haøng ñöôïc ñaët döôùi söï ñònh ñoaït cuûa ngöôøi mua treân caàu caûng (caàu taøu), chöa thoâng quan nhaäp khaåu, taïi caûng ñeán qui ñònh. Ngöôøi baùn phaûi chòu moïi phí toån vaø ruûi ro ñeå chôû haøng ñeán caûng ñeán qui ñònh vaø phí dôõ haøng leân caàu caûng (caàu taøu). Ñieàu kieän DEQ ñoøi hoûi ngöôøi mua phaûi thoâng quan haøng nhaäp khaåu vaø traû  taát caû caùc thöù thueá vaø leä phí cho vieäc nhaäp khaåu.
Ñieàu kieän naøy chæ ñöôïc söû duïng khi haøng hoùa ñöôïc giao khi dôõ haøng töø taøu leân caàu caûng (caàu taøu) taïi caûng ñeán baèng ñöôøng bieån hay ñöôøng thuûy noäi ñòa hoaëc baèng vaän taûi ña phöông thöùc. Tuy nhieân, neáu caùc beân muoán nghóa vuï cuûa ngöôøi baùn phaûi chòu ruûi ro vaø phí toån trong vieäc vaän chuyeån haøng hoùa töø caàu caûng ñeán ñòa ñieåm khaùc (kho, baõi, beán,…) ôû trong hoaëc ôû ngoaøi caûng, neân söû duïng ñieàu kieän DDU hoaëc DDP.
12. DDU- Delivered duty unpaid (…named place of destination): Giao haøng chöa thoâng quan (…nôi ñeán qui ñònh)
“Giao haøng chöa thoâng quan” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng cho ngöôøi mua, chöa thoâng quan nhaäp khaåu, vaø chöa ñöôïc dôõ töø baát cöù phöông tieän vaän taûi naøo chôû ñeán, taïi nôi ñeán qui ñònh. Ngöôøi baùn phaûi chòu caùc phí toån vaø ruûi ro lieân quan ñeán vieäc chuyeân chôû haøng tôùi nôi ñeán ñoù, tröø caùc thöù “duty” (thuaät ngöõ bao haøm traùch nhieäm ñoái vôùi nhöõng ruûi ro ñeå thöïc hieän thuû tuïc haûi quan, vaø thanh toaùn caùc thöù thueá vaø leä phí haûi quan khaùc) ñeå nhaäp khaåu vaøo nöôùc ñeán, neáu coù. Ngöôøi mua phaûi chòu khoaûn “duty” nhö vaäy cuõng nhö baát cöù chi phí vaø ruûi ro naøo xaûy ra do ngöôøi mua khoâng kòp thôøi laøm thuû tuïc nhaäp khaåu.
Ñieàu kieän naøy coù theå söû duïng cho moïi phöông thöùc vaän chuyeån nhöng khi vieäc giao haøng ñöôïc thöïc hieän taïi caûng ñeán treân taøu hoaëc treân caàu caûng (caàu taøu), neân söû duïng ñieàu kieän DES vaø DEQ.
13. DDP- Delivered duty paid (…named place of destination): Giao haøng ñaõ thoâng quan (…nôi ñeán qui ñònh)
“Giao haøng ñaõ thoâng quan” coù nghóa laø ngöôøi baùn giao haøng cho ngöôøi mua, ñaõ thoâng quan nhaäp khaåu, vaø chöa ñöôïc dôõ töø baát cöù phöông tieän vaän taûi naøo chôû ñeán, taïi nôi ñeán qui ñònh. Ngöôøi baùn phaûi chòu caùc phí toån vaø ruûi ro lieân quan ñeán vieäc chuyeân chôû haøng tôùi nôi ñeán ñoù, keå caû caùc thöù “duty” (thuaät ngöõ bao haøm traùch nhieäm ñoái vôùi nhöõng ruûi ro ñeå thöïc hieän thuû tuïc haûi quan, vaø thanh toaùn caùc thöù thueá vaø leä phí haûi quan khaùc) ñeå nhaäp khaåu haøng hoùa ôû nöôùc ñeán, neáu coù.
Neáu caùc beân muoán ngöôøi mua phaûi chòu moïi ruûi ro vaø chi phí nhaäp khaåu, neân söû duïng ñieàu kieän DDU. Ñieàu kieän naøy coù theå söû duïng cho moïi phöông thöùc vaän chuyeån nhöng khi vieäc giao haøng ñöôïc thöïc hieän taïi caûng ñeán treân taøu hoaëc treân caàu caûng (caàu taøu), neân söû duïng ñieàu kieän DES hoaëc DEQ.


CHÖÔNG 2

HÔÏP ÑOÀNG MUA BAÙN NGOAÏI THÖÔNG

I. Nhöõng ñieàu trình baøy ( Representations)
 Soá cuûa hôïp ñoàng; Ngaøy thaùng vaø nôi kyù keát; Teân vaø ñòa chæ cuûa caùc beân; Ngöôøi ñaïi dieän cho caùc beân; Nhöõng ñònh nghóa duøng trong hôïp ñoàng; Caùc phuï kieän keøm theo cuûa hôïp ñoàng; Caên cöù ñeå kyù keát
II. Caùc ñieàu kieän cuûa hôïp ñoàng (Terms of contract)                         
q     Caên cöù vaøo caùch bieåu hieän cuûa ñieàu kieän:
- Nhöõng ñieàu kieän roõ raøng (Express terms): ñöôïc theå hieän roõ raøng trong hôïp ñoàng.
- Nhöõng ñieàu kieän nguï yù (Implied terms): ñöôïc suy ra töø nhöõng ñieàu kieän roõ raøng.
q     Caên cöù vaøo taàm quan troïng cuûa ñieàu kieän:
- Nhöõng ñieàu kieän cô baûn (Conditions): Neáu moät beân vi phaïm thì beân kia coù quyeàn huûy hôïp ñoàng.
- Nhöõng ñieàu kieän thöù yeáu (Warranties): Neáu moät beân vi phaïm thì phía beân kia vaãn khoâng coù quyeàn huûy hôïp ñoàng maø chæ coù quyeàn ñoøi boài thöôøng thieät haïi.
Sau ñaây laø nhöõng ñieàu kieän phoå bieán ñöôïc qui ñònh trong hôïp ñoàng .
1. Teân haøng hoùa (Name of goods/ Commodity/ Description)
Ñieàu kieän teân haøng hoaù tuy chæ ñeå xaùc ñònh sô boä ñoái töôïng mua baùn nhöng noù laø moät ñieàu kieän cô baûn cuûa hôïp ñoàng . Ñeå qui ñònh teân haøng hoaù coù theå qui ñònh teân thoâng thöôøng cuûa haøng hoùa keøm vôùi teân khoa hoïc, teân nôi saûn xuaát, teân nhaø saûn xuaát, qui caùch chuû yeáu, coâng duïng,  hay maõ soá cuûa haøng hoùa. 
2. Qui caùch/ phaåm chaát (Specification/ Quality):
Ñieàu kieän qui caùch phaåm chaát seõ xaùc ñònh cuï theå ñoái töôïng mua baùn, noù laøm cô sôû ñeå xaùc ñònh giaù caû vaø ñeå ngöôøi mua kieåm tra nghóa vuï giao haøng cuûa ngöôøi baùn. Vì vaäy ngöôøi mua caàn ñaëc bieät quan taâm ñeán ñieàu kieän naøy. Trong buoân baùn coù theå söû duïng nhöõng phöông phaùp sau ñeå qui ñònh qui caùch phaåm chaát cuûa haøng hoaù:
q     Maãu haøng (Sample): Caên cöù vaøo phaåm chaát cuûa moät soá ít haøng hoaù ñöôïc laáy laøm ñaïi dieän ñeå ñaùnh giaù cho phaåm chaát cuûa toaøn boä loâ haøng.
q     Tieâu chuaån (Standard):
Vieäc söû duïng tieâu chuaån, nhaát laø tieâu chuaån quoác teá (ISO) seõ coù moät soá thuaän lôïi cho ngöôøi mua vì: Giaûm giaù thaønh saûn phaåm; Coù nhieàu nguoàn cung caáp ñeå löïa choïn; Thuaän lôïi cho vieäc baûo haønh chaát löôïng; Ñôn giaûn hoaù vieäc xaây döïng nhöõng qui caùch phaåm chaát
q     Nhaõn hieäu thöông maïi (Trade mark):
Ngöôøi mua coù theå gaëp nhöõng baát lôïi nhö sau:Giaù coù theå cao hôn so vôùi caùc saûn phaåm khaùc; Phuï thuoäc vaøo moät nguoàn cung caáp; Coù theå phaûi traû tieàn cho moät möùc chaát löôïng khoâng coù thöïc
Ngöôøi mua phaûi mua haøng hoaù theo nhaõn hieäu khi: quaù trình saûn xuaát haøng hoaù ñöôïc thöïc hieän theo baèng saùng cheá; saûn xuaát goàm caû vieäc söû duïng qui trình cheá taïo bí maät; khoái löôïng caàn nhaäp laø ít vaø khoâng ñuû ñeå ñeà xuaát nhöõng yeâu caàu ñoái vôùi saûn phaåm; Khi mua saûn phaåm baùn cho nhöõng ngöôøi tieâu duøng maø hoï thích moät nhaõn hieäu nhaát ñònh.
Khi mua haøng hoaù döïa vaøo nhaõn hieäu, ngöôøi mua caàn löu yù:Chæ söû duïng nhaõn hieäu ñaõ ñöôïc ñaêng kyù taïi thò tröôøng mua baùn; Caàn ghi keøm naêm saûn xuaát, ñôït saûn xuaát ra haøng hoùa; Chuù yù ñeán caùc nhaõn hieäu khaùc töông töï vôùi nhaõn hieäu söû duïng.
q     Taøi lieäu kyõ thuaät: Khi mua baùn haøng hoaù laø maùy moùc thieát bò ngöôøi ta thöôøng söû duïng taøi lieäu kyõ thuaät ñeå qui ñònh qui caùch phaåm chaát.
Khi söû duïng taøi lieäu kyõ thuaät ngöôøi mua caàn löu yù: Caàn nghieân cöùu kyõ noäi dung taøi lieäu kyõ thuaät tröôùc khi kyù keát hôïp ñoàng; Gaén taøi lieäu kyõ thuaät vôùi hôïp ñoàng
q     Kieåm tra tröôùc khi göûi haøng: Ngöôøi mua ñöôïc quyeàn kieåm tra phaåm chaát cuûa haøng hoùa tröôùc khi kyù keát hôïp ñoàng hoaëc sau khi kyù keát hôïp ñoàng nhöng tröôùc khi giao haøng. Ngöôøi mua seõ chæ coøn quyeàn khieáu naïi veà phaåm chaát cuûa haøng hoùa vôùi ngöôøi baùn neáu chöùng minh ñöôïc: Haøng hoùa coù aån tyø (latent defect); hoaëc haøng hoùa chöa ñöôïc caù bieät hoùa sau khi kieåm tra.
q     Moâ taû: Coù theå moâ taû phaåm chaát qui caùch cuûa haøng hoùa döïa vaøo: haøm löôïng cuûa nhöõng chaát coù trong haøng hoùa, chæ soá naêng suaát, dung troïng, kích côõ, maøu saéc  vaø muøi vò cuûa haøng hoùa...
3. Soá löôïng (Quantity)
q     Ñôn vò tính soá löôïng: Trong buoân baùn quoác teá coù raát nhieàu ñôn vò tính soá löôïng coù cuøng teân goïi vaø ngöôøi ta cuõng söû duïng nhieàu heä thoáng ño löôøng  ñoàng thôøi trong buoân baùn quoác teá. Vì vaäy khi qui ñònh ñôn vò tính soá löôïng caàn phaûi tìm hieåu kyõ noäi dung cuûa noù vaø qui ñònh moät caùch cuï theå trong hôïp ñoàng.
q     Ñòa ñieåm xaùc ñònh soá löôïng: Neáu soá löôïng haøng hoaù ñöôïc xaùc ñònh taïi ñòa ñieåm ñi, ngöôøi mua seõ phaûi chòu nhöõng ruûi ro veà soá löôïng haøng hoaù trong chuyeân chôû, neáu soá löôïng haøng hoaù ñöôïc xaùc ñònh taïi ñòa ñieåm ñeán, ngöôøi baùn seõ phaûi chòu nhöõng ruûi ro ñoù.
q     Phöông phaùp qui ñònh soá löôïng:
- Qui ñònh chính xaùc: Caùc beân qui ñònh chính xaùc moät soá löôïng cuï theå haøng hoùa khi mua baùn moät soá ít haøng hoùa.
- Qui ñònh khoaûng chöøng: Khi mua baùn moät soá löôïng lôùn haøng hoùa, caùc beân qui ñònh moät khoaûng soá löôïng cho pheùp ñöôïc giao, khoaûng cho pheùp ñoù ñöôïc goïi laø "dung sai" (Tolerance).
4. Bao bì (Packing)
q     Cung caáp bao bì:
- Ngöôøi baùn cung caáp bao bì cuøng vôùi haøng hoùa
- Ngöôøi baùn cung caáp bao bì, nhöng sau khi nhaän haøng ngöôøi mua phaûi traû laïi bao bì cho ngöôøi baùn.
- Ngöôøi mua cung caáp bao bì cho ngöôøi baùn ñoùng goùi haøng hoùa
q     Chi phí veà bao bì:
- Ñöôïc tính goäp trong giaù haøng: giaù haøng ñaõ bao goàm caû nhöõng chi phí veà bao bì
- Ñöôïc tính rieâng vôùi giaù haøng: coù theå tính theo chi phí thöïc teá hoaëc theo moät möùc phaàn traêm nhaát ñònh cuûa giaù haøng.
q     Chaát löôïng bao bì:
- Qui ñònh cuï theå: Ngöôøi mua neân söû duïng ñoái vôùi haøng hoùa quen thuoäc
- Qui ñònh chung chung: Ngöôøi mua neân söû duïng ñoái vôùi haøng hoùa chöa quen bieát.
5. Kyù maõ hieäu (Marking)
Kyù maõ hieäu laø nhöõng kyù hieäu baèng hình veõ, baèng chöõ, baèng soá ñöôïc ghi treân bao bì cuûa haøng hoùa ñeå höôùng daãn vieäc giao nhaän vaän chuyeån vaø baûo quaûn haøng hoùa, vaø coøn ñeå caù bieät hoùa haøng hoùa.
6. Giao haøng (Delivery)
q     Ñieàu kieän thöông maïi quoác teá:(INCOTERM 2000)
q     Thôøi haïn giao haøng: Thôøi haïn giao haøng laø thôøi gian maø ngöôøi baùn phaûi hoaøn thaønh nghóa vuï giao haøng cuûa mình taïi ñòa ñieåm giao haøng qui ñònh
q     Thoâng baùo giao haøng:
Caàn thoaû thuaän nhöõng noäi dung: Beân coù nghóa vuï thoâng baùo vaø beân nhaän ñöôïc thoâng baùo; Thôøi haïn thoâng baùo; Phöông tieän thoâng baùo; Noäi dung trong thoâng baùo.
q     Caùc qui ñònh khaùc: Göûi haøng töøng phaàn- Partial shipment; Chuyeån taûi- Transhipment; …
7. Vaän taûi (Transportation)
Noäi dung cuûa ñieàu kieän naøy thöôøng qui ñònh veà: Phöông tieän vaän taûi; Haønh trình chuyeân chôû; Thôøi gian  phöông tieän vaän taûi ñeán; Chi phí boác, dôõ, san xeáp haøng; Toác ñoä boác dôõ; Thöôûng phaït boác dôõ.
8. Baûo hieåm (Insurance)
Noäi dung ñieàu kieän naøy thöôøng qui ñònh veà: Coâng ty baûo hieåm; Ñieàu kieän baûo hieåm; Soá tieàn baûo hieåm; Phí baûo hieåm.
9. Giaù caû (Price)
q     Ñoàng tieàn tính giaù: Caàn qui ñònh roõ teân goïi cuûa ñoàng tieàn vaø nöôùc coù ñoàng tieàn ñoù
q     Ñôn vò tính giaù: Caàn phaûi qui ñònh phuø hôïp vôùi ñôn vò tính soá löôïng.
q     Ñôn giaù:
* Giaù khoâng thay ñoåi: coù theå ñöôïc  xaùc ñònh  vaøo luùc kyù keát hôïp ñoàng hoaëc luùc giao haøng caên cöù vaøo giaù thò tröôøng.
* Giaù thay ñoåi :
- Theo söï bieán ñoäng cuûa giaù thò tröôøng: giaù cuûa hôïp ñoàng seõ ñöôïc ñieàu chænh laïi neáu giaù thò tröôøng vaøo luùc giao haøng coù bieán ñoäng quaù/ tôùi moät möùc ñoä bieán ñoäng nhaát ñònh.
- Theo söï bieán ñoäng cuûa chi phí saûn xuaát: giaù haøng hoaù ñöôïc ñieàu chænh theo söï bieán ñoäng cuûa giaù nguyeân vaät lieäu saûn xuaát vaø giaù nhaân coâng.
q     Toång trò giaù: ñöôïc ghi baèng soá vaø chöõ
q     Giaûm giaù: mua vôùi soá löôïng lôùn; traùi thôøi vuï; traû tieàn sôùm;…
q     Caùc chi phí ñöôïc tính trong giaù
10. Thanh toaùn (Payment)
q     Ñoàng tieàn thanh toaùn: Caàn qui ñònh roõ teân cuûa ñoàng tieàn vaø nöôùc coù ñoàng tieàn ñoù
q     Ñòa ñieåm thanh toaùn: Neáu ñòa ñieåm thanh toaùn ôû nöôùc ngöôøi baùn, ngöôøi baùn seõ thu tieàn veà nhanh hôn. Neáu ñòa ñieåm thanh toaùn ôû nöôùc ngöôøi mua, ngöôøi mua seõ ñôõ bò ñoïng voán.
q     Thôøi haïn thanh toaùn:
- Thanh toaùn tröôùc khi: Ngöôøi mua caáp tín duïng cho ngöôøi baùn, hoaëc ngöôøi mua ñaët coïc ñeå ñaûm baûo thöïc hieän hôïp ñoàng .
- Thanh toaùn ngay khi: ngöôøi baùn ñaõ saün saøng giao haøng/ giao haøng/ xuaát trình boä chöùng töø göûi haøng/ haøng hoùa ñeán nôi.
- Thanh toaùn sau khi: Ngöôøi baùn caáp tín duïng cho ngöôøi mua hoaëc ngöôøi mua muoán kieåm tra haøng hoùa tröôùc khi thanh toaùn tieàn haøng.
q     Boä chöùng töø thanh toaùn: Laø nhöõng chöùng töø maø ngöôøi baùn phaûi xuaát trình cho ngaân haøng hay ngöôøi mua ñeå ñöôïc thanh toaùn tieàn.
q     Phöông thöùc thanh toaùn
q     Ñieàu kieän ñaûm baûo tieàn teä: Laø ñieàu kieän ñeå ñaûm baûo trò giaù cuûa hôïp ñoàng khoâng thay ñoåi khi ñoàng tieàn thanh toaùn coù söï bieán ñoäng veà giaù trò. Ngöôøi ta coù theå ñaûm baûo theo giaù vaøng, hay theo moät ngoaïi teä khaùc, hay theo moät roå ngoaïi teä, hay theo chæ soá giaù caû
11. Kieåm tra (Inspection)
q     Thôøi gian vaø ñòa ñieåm kieåm tra: Nôi saûn xuaát ra haøng hoùa; Caûng boác haøng; Caûng dôõ haøng; Nôi ngöôøi mua söû duïng haøng hoùa
q     Ngöôøi kieåm tra coù theå laø: Ngöôøi saûn xuaát; Ngöôøi baùn; Ngöôøi mua; Toå chöùc trung gian (Vinacotrol, SGS, OMIC,...)
q     Phöông phaùp kieåm tra:
- Kieåm tra toaøn boä haøng hoùa: thöôøng duøng khi mua baùn vôùi moät soá löôïng ít haøng hoaù
- Kieåm tra ñaïi dieän: thöôøng duøng khi mua baùn vôùi moät soá löôïng lôùn haøng hoaù
q     Phí toån kieåm tra: Coù theå thoûa thuaän do ngöôøi baùn chòu hoaëc ngöôøi mua chòu hoaëc caû hai beân cuøng chòu
q     Phöông phaùp xaùc ñònh troïng löôïng:
- Caân haøng: Vieäc xaùc ñònh troïng löôïng baèng caùch caân thöïc teá
- Troïng löôïng lyù thuyeát (Theoretical weight): Laø troïng löôïng haøng hoùa ñöôïc tính toùan döïa treân cô sôû lyù thuyeát chöù khoâng döïa treân keát quaû caân thöïc teá
+ Döïa vaøo troïng löôïng rieâng, theå tích moãi ñôn vò haøng hoùa vaø soá löôïng caùc ñôn vò haøng hoùa: Söû duïng ñoái vôùi nhöõng haøng hoùa coù qui caùch kích thöôùc coá ñònh nhö saét theùp, toân, maùy moùc...
+ Döïa vaøo môùn nöôùc cuûa taøu luùc tröôùc vaø sau khi boác hoaëc dôõ haøng hoùa: khi giaù trò haøng hoùa khoâng cao vaø soá löôïng haøng hoùa lôùn.
+ Döïa vaøo dung tích haøng hoùa: Thöôøng söû duïng ñoái vôùi haøng loûng ñöïng trong beå chöùa (Tank)
- Troïng löôïng thöông maïi-  Commercial weight): Thöôøng söû duïng ñoái vôùi haøng hoaù coù ñoä aåm deã thay ñoåi vaø haøng hoaù coù giaù trò cao
12. Baûo haønh (Warranty)
Baûo haønh laø söï ñaûm baûo cuûa ngöôøi baùn ñoái vôùi ngöôøi mua veà chaát löôïng haøng hoùa
q     Thôøi haïn baûo haønh:
- Thôøi haïn baûo haønh coù theå laø moät khoaûng thôøi gian tính töø:  ngaøy saûn xuaát; ngaøy göûi haøng; ngaøy haøng ñeán nôi; ngaøy ngöôøi mua tieâu thuï ; ngaøy  baét ñaàu söû duïng haøng hoùa.
- Thôøi haïn baûo haønh coù theå tính theo moät möùc ñoä söû duïng haøng hoùa nhaát ñònh
- Thôøi haïn baûo haønh coù theå  keùo daøi khi: ngöôøi baùn chaäm giao taøi lieäu kyõ thuaät hoaëc phaûi khaéc phuïc nhöõng boä phaän hö hoûng cuûa haøng hoùa trong thôøi haïn baûo haønh.
q     Phaïm vi baûo haønh:thoâng thöôøng veà thieát keá saûn phaåm, nguyeân vaät lieäu cheá taïo, trình ñoä tay ngheà cheá taïo,...
q     Phaïm vi khoâng ñöôïc baûo haønh: Nhöõng hö hoûng do ngöôøi mua gaây ra; Nhöõng boä phaän choùng hao moøn; Nhöõng hao moøn töï nhieân cuûa haøng hoùa; Nhöõng khuyeát ñieåm hoaëc söï khoâng phuø hôïp cuûa haøng hoùa maø ngöôøi mua khoâng  theå khoâng bieát khi kyù keát hôïp ñoàng.
q     Traùch nhieäm cuûa ngöôøi baùn trong thôøi haïn baûo haønh: caàn qui ñònh nghóa vuï phaûi thöïc hieän vaø thôøi haïn thöïc hieän nghóa vuï ñoù
13. Khieáu naïi (Claim)
Laø bieän phaùp giaûi quyeát tranh chaáp giöõa caùc beân baèng con ñöôøng thöông löôïng tröïc tieáp.
q     Theå thöùc khieáu naïi:Hình thöùc baèng vaên baûn; Ñôn khieáu naïi phaûi ñaày ñuû; Hoà sô khieáu naïi phaûi ñaày ñuû caùc chöùng töø coù lieân quan; Khieáu naïi phaûi ñöôïc göûi ñuùng thôøi haïn
q     Thôøi haïn khieáu naïi:coù theå ñöôïc tính töø ngaøy göûi haøng hoaëc töø ngaøy haøng ñeán hoaëc tính theo thôøi haïn baûo haønh
q     Thôøi haïn traû lôøi khieáu naïi: coù theå tính töø khi göûi ñôn khieáu naïi hoaëc töø khi nhaän ñöôïc ñôn khieáu naïi
14. Cheá taøi (Sanction)
Laø hình thöùc traùch nhieäm cuûa beân vi phaïm hôïp ñoàng ñoái vôùi beân kia.
q     Thöïc hieän thöïc söï: Beân vi phaïm vaãn phaûi thöïc hieän ñuùng vôùi nghóa vuï cuûa mình ñaõ ñöôïc qui ñònh trong hôïp ñoàng.
q     Phaït: Beân vi phaïm phaûi noäp cho beân bò vi phaïm moät soá tieàn ñaõ ñöôïc qui ñònh.
q     Thieät haïi tính tröôùc: Neáu coù theå ñoaùn tröôùc nhöõng thieät haïi moät caùch chính xaùc, hôïp ñoàng thöôøng qui ñònh khoaûn boài thöôøng toaøn boä nhöõng thieät haïi tính tröôùc.
q     Boài thöôøng thieät haïi: Beân vi phaïm phaûi noäp cho beân bò vi phaïm moät soá tieàn theo möùc thieät haïi xaûy ra.
q     Huûy hôïp ñoàng
15. Tröôøng hôïp baát khaû khaùng (Force majeure)
q     Nhöõng tieâu chuaån xem xeùt: nhöõng söï kieän xaûy ra mang tính khaùch quan, trong luùc thöïc hieän nghóa vuï, khoâng theå löôøng tröôùc maø cuõng khoâng theå khaéc phuïc noåi, vaø aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán vieäc thöïc hieän nghóa vuï theo hôïp ñoàng.
q     Lieät keâ  söï kieän: Nhöõng söï kieän ñöôïc coi laø Baát khaû khaùng vaø nhöõng söï kieän khoâng ñöôïc coi laø Baát khaû khaùng.
q     Thôøi haïn ñöôïc pheùp ñình chæ vieäc thöïc hieän nghóa vuï. Neáu quaù thôøi haïn naøy thì hôïp ñoàng seõ bò huûy boû.
q     Nghóa vuï cuûa beân gaëp phaûi tröôøng hôïp baát khaû khaùng: Thoâng baùo ngay cho phía beân kia bieát veà thôøi gian xaûy ra vaø chaám döùt, ñoàng thôøi phaûi laáy giaáy chöùng nhaän cuûa cô quan coù thaåm quyeàn.
16. Troïng taøi (Arbitration)
Laø bieän phaùp duøng ngöôøi thöù ba ñeå giaûi quyeát tranh chaáp khi nhöõng tranh chaáp naøy khoâng theå giaûi quyeát ñöôïc baèng con ñöôøng thöông löôïng vaø caùc beân cuõng khoâng muoán ñöa ra tröôùc toøa aùn ñeå xeùt xöû.
q     Hoäi ñoàng troïng taøi:
- Troïng taøi qui cheá: laø moät toå chöùc hoaït ñoäng thöôøng xuyeân, ñöôïc thaønh laäp ñeå chuyeân giaûi quyeát nhöõng tranh chaáp xaûy ra trong buoân baùn, coù truï sôû rieâng, coù ñoäi nguõ troïng taøi vieân rieâng vaø coù qui cheá xeùt xöû rieâng
- Troïng taøi khoâng qui cheá (Ad hoc): ñöôïc thaønh laäp chæ ñeå xeùt xöû moät vuï tranh chaáp nhaát ñònh roài giaûi theå.
q     Phí troïng taøi:  Thöôøng do beân thua kieän chòu
q     Phaùn quyeát cuûa troïng taøi: Coù giaù trò chung thaåm vaø raøng buoäc caùc beân
17. Caùc ñieàu kieän khaùc
Trong hôïp ñoàng mua baùn ngoaïi thöông, caùc beân coøn caàn qui ñònh veà moät soá ñieàu kieän khaùc nhö: Theå thöùc thay ñoåi, boå sung, huûy boû hôïp ñoàng; Hieäu löïc cuûa hôïp ñoàng; Caám chuyeån nhöôïng quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cho beân thöù ba; Caám taùi xuaát haøng hoùa; Ngoân ngöõ cuûa hôïp ñoàng; Luaät aùp duïng....
III. Chöõ kyù cuûa caùc beân
Phaûi kyù chöõ kyù ñaày ñuû vaø baèng buùt möïc, khoâng kyù chöõ kyù taét vaø baèng buùt chì hay buùt bi. Beân soaïn thaûo ra hôïp ñoàng kyù vaøo beân phaûi, phía beân kia kyù chaáp nhaän vaøo beân traùi.

CHÖÔNG 3

GIAO NHAÄN NGOAÏI THÖÔNG


1. Khaùi nieäm
Giao nhaän laø vieäc toå chöùc quaù trình chuyeân chôû haøng hoùa töø nôi göûi tôùi nôi nhaän haøng. Nghieäp vuï giao nhaän coù taùc duïng giaûm chi phí vaän taûi vaø  taïo ñieàu kieän cho ngöôøi xuaát nhaäp khaåu hoaït ñoäng coù hieäu quaû
q     Thay maët ngöôøi göûi haøng, ngöôøi giao nhaän seõ thöïc hieän caùc dòch vuï sau:
-       Giaûi thích vôùi ngöôøi göûi haøng veà caùc ñieàu khoaûn xeáp haøng.
-       Giuùp nhaø xuaát khaåu laäp phöông aùn giaù xuaát khaåu
-       Choïn tuyeán ñöôøng, phöông thöùc vaän taûi vaø haõng taøu thích hôïp, coù uy tín.
-       Löu cöôùc vôùi ngöôøi chuyeân chôû(Booking space).
-       Nhaän haøng vaø caáp caùc chöùng töø chöùng nhaän ñaõ nhaän haøng ñeå göûi ñi
-       Chæ daãn vaø ñoùng goùi haøng hoùa, keû kí maõ hieäu neáu nhö ngöôøi göûi haøng yeâu caàu.
-       Nhaän haøng hoùa ñeå xeáp ñöa ñeán caûng ñích.
-       Thu xeáp vieäc löu kho haøng neáu ñöôïc uûy thaùc.
-       Khai baùo Haûi Quan veà haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu.
-       Thu xeáp vaø chuaån bò taát caû caùc chöùng töø caàn thieát cho loâ haøng
-       Thanh toaùn giuùp ngöôøi göûi haøng toaøn boä caùc chi phí bao goàm caû cöôùc vaän chuyeån vaø caùc chi phí coù lieân quan
-       Thu xeáp vaø theo doõi toaøn boä quaù trình vaän chuyeån haøng cho ñeán tay ngöôøi nhaän haøng
-       Giuùp ñôõ ngöôøi göûi haøng khieáu naïi ngöôøi chuyeân chôû
q     Thay maët ngöôøi nhaän haøng, ngöôøi giao nhaän seõ ñaûm traùch nhöõng vaán ñeà:
-       Giaùm saùt loâ haøng trong quaù trình vaän chuyeån.
-       Kieåm tra toaøn boä hoà sô, chöùng töø coù lieân quan giuùp cho ngöôøi nhaän haøng
-       Nhaän haøng töø ngöôøi chuyeân chôû, thanh toaùn cöôùc phí vaø caùc chi phí khaùc cho ngöôøi nhaän haøng neáu coù.
-       Khai baùo Haûi Quan veà loâ haøng nhaäp khaåu .
-       Thu xeáp löu kho haøng hoaù neáu caàn.
-       Giao haøng cho ngöôøi nhaän haøng.
-       Thu xeáp vieäc chuyeân chôû ñeán taän kho cuûa ngöôøi nhaän haøng.
-       Giuùp ngöôøi nhaän haøng khieáu naïi ngöôøi chuyeân chôû neáu coù toån thaát xaûy ra.
2. Moät soá thuaät ngöõ trong giao nhaän container:
-       FCL (full container load): göûi haøng nguyeân container
-       LCL (less than a container load): göûi haøng leû
-       CY (Container Yard) - Baõi container
-       CFS (Container Freight Station) - Traïm ñoùng haøng vaø dôõ haøng container
-       CY / CFS:  töông öùng vôùi phöông thöùc FCL / LCL
-       CFS / CY: töông öùng vôùi phöông thöùc LCL / FCL
-       DOOR TO DOOR (DTD):  laø dòch vuï troïn goùi do ngöôøi giao nhaän thöïc hieän töø kho cuûa ngöôøi göûi haøng ñeán kho cuûa ngöôøi nhaän haøng
-       DOOR/CY, CY/DOOR:  chôû haøng töø kho ngöôøi baùn ñeán baõi container vaø ngöôïc laïi töø  baõi container ñeán kho ngöôøi mua.
-       DOOR/CFS, CFS/DOOR:  chôû haøng töø  kho ngöôøi baùn ñeán traïm laøm haøng vaø ngöôïc laïi töø  traïm laøm haøng ñeán kho ngöôøi mua.

CHÖÔNG 4
VAÄN TAÛI NGOAÏI THÖÔNG

I/ Vaän taûi ñöôøng bieån

1. Ñaëc ñieåm
q     Öu ñieåm:Caùc tuyeán ñöôøng haøng haûi ñöôïc hình thaønh moät caùch töï nhieân; Naêng löïc chuyeân chôû lôùn; Giaù cöôùc vaän taûi thaáp
q     Nhöôïc ñieåm:Toác ñoä cuûa taøu bieån chaäm; Phuï thuoäc raát nhieàu vaøo thôøi tieát; Thöôøng hay gaëp nhieàu ruûi ro trong chuyeân chôû
q     Phaïm vi aùp duïng:Chuyeân chôû treân cöï ly daøi, khoái löôïng lôùn; Coù theå phuïc vuï chuyeân chôû cho taát caû caùc loaïi haøng hoùa
 2. Caùc phöông thöùc thueâ taøu bieån
2.1. Thueâ taøu chôï
a. Khaùi nieäm
Taøu chôï (Liner) hay coøn goïi laø taøu chaïy ñònh kyø (Regular) laø taøu kinh doanh thöôøng xuyeân treân moät tuyeán ñöôøng nhaát ñònh, gheù qua nhöõng caûng nhaát ñònh vaø theo moät lòch trình ñaõ ñònh tröôùc.
Thueâ taøu chôï hay coøn goïi laø löu khoang taøu (Booking space) laø vieäc ngöôøi thueâ taøu yeâu caàu ngöôøi chuyeân chôû daønh cho mình moät phaàn con taøu ñeå chuyeân chôû haøng hoùa vaø traû cho ngöôøi chuyeân chôû moät khoaûn cöôùc phí bao goàm caû tieàn boác, dôõ haøng hoùa theo moät bieåu cöôùc (Freight tarift) ñaõ ñònh saün
Moái quan heä giöõa ngöôøi thueâ taøu vaø ngöôøi chuyeân chôû ñöôïc ñieàu chænh baèng moät vaên baûn goïi laø Vaän ñôn ñöôøng bieån (Bill of lading)
q     Ñaëc ñieåm:Soá löôïng haøng hoùa khoâng lôùn, thöôøng laø haøng khoâ vaø coù bao bì; Tuyeán ñöôøng ñöôïc bieát tröôùc; Thôøi gian vaø lòch trình taøu chaïy ñöôïc coâng boá tröôùc; Cöôùc taøu chôï ñöôïc qui ñònh saün trong bieåu cöôùc; Caùc ñieàu kieän chuyeân chôû ñöôïc qui ñònh saün trong B/L.
q     Öu ñieåm:Soá löôïng haøng hoùa khoâng haïn cheá; Vieäc boác dôõ do chuû taøu ñaûm nhieäm neân ñôn giaûn thuû tuïc; Vieäc tính toaùn ñieàu kieän giao nhaän trong mua baùn deã daøng; Thuaän tieän cho chuû haøng trong vieäc löu cöôùc.
q     Nhöôïc ñieåm: Cöôùc thueâ taøu chôï thöôøng cao hôn taøu chuyeán; Ngöôøi thueâ taøu chôï thöôøng khoâng ñöôïc töï do thoûa thuaän caùc ñieàu kieän chuyeân chôû
b. Vaän ñôn ñöôøng bieån (Bill of lading- B/L)
Vaän ñôn ñöôøng bieån laø chöùng töø chuyeân chôû haøng hoùa baèng ñöôøng bieån do ngöôøi chuyeân chôû hoaëc ñaïi dieän cuûa hoï caáp cho ngöôøi göûi haøng sau khi ñaõ nhaän haøng hoùa ñeå chuyeân chôû.
Trong chuyeân chôû haøng hoùa baèng taøu chôï, vaän ñôn ñöôøng bieån khoâng nhöõng ñieàu chænh moái quan heä giöõa ngöôøi göûi haøng (Shipper) vôùi ngöôøi chuyeân chôû (Carrier), maø coøn ñieàu chænh moái quan heä giöõa ngöôøi chuyeân chôû vaø ngöôøi nhaän haøng (Consignee).
q     Caùc chöùc naêng cuûa vaän ñôn:
- Laø bieân lai nhaän haøng ñeå chuyeân chôû
- Laø chöùng töø veà quyeàn sôû höõu ñoái vôùi haøng hoùa ghi trong vaän ñôn.
- Laø baèng chöùng cuûa hôïp ñoàng vaän taûi.
q     Caùc loaïi vaän ñôn:
Phaân theo tình traïng boác haøng:
- Vaän ñôn ñaõ boác haøng (Shipped on board B/L- shipped B/L): theå hieän haøng ñaõ thöïc söï  ñöôïc  boác leân taøu.
- Vaän ñôn nhaän haøng ñeå boác (Received for shipment B/L): ñöôïc caáp tröôùc khi haøng ñöôïc boác leân taøu (coù theå coøn ôû taïi kho, baõi cuûa caûng), noù khoâng theå hieän ñöôïc laø haøng ñaõ thöïc söï  ñöôïc boác leân taøu.
Phaân theo ngöôøi nhaän haøng:
- Vaän ñôn ñích danh- (Straight B/L hay B/L to a named person): ghi ñích danh ngöôøi nhaän vaø chæ ngöôøi ñoù môùi coù quyeàn nhaän haøng.
- Vaän ñôn theo leänh-(B/L to order): haøng phaûi ñöôïc giao theo leänh cuûa moät ngöôøi nhaát ñònh ghi trong muïc ngöôøi nhaän haøng
- Vaän ñôn xuaát trình-(B/L to bearer ): khoâng ghi teân ngöôøi nhaän, ai coù vaän ñôn mang ñeán xuaát trình thì ñöôïc nhaän haøng.
- Giaáy göûi haøng ñöôøng bieån (Seaway Bill): Laø loaïi vaän ñôn  ghi ñích danh teân ngöôøi nhaän haøng.
Phaân theo chaát löôïng chöùng töø:
- Vaän ñôn hoaøn haûo (Clean B/L): ngöôøi chuyeân chôû  khoâng ghi nhaän xeùt gì xaáu veà tình traïng cuûa haøng hoùa hay bao bì
- Vaän ñôn khoâng hoaøn haûo (Unclean, Duty, Foul, Claused B/L): ngöôøi chuyeân chôû ghi nhaän xeùt veà tình traïng haøng hoùa hay bao bì khoâng toát...
Phaân theo ngöôøi phaùt haønh vaän ñôn:
- Vaän ñôn chuû- Ocean Bill of lading (OB/L) hoaëc Master Bill of lading (MB/L):  do haõng taøu caáp cho ngöôøi giao nhaän
- Vaän ñôn thöù caáp- House  Bill of lading (HB/L): do ngöôøi giao nhaän phaùt haønh cho ngöôøi göûi haøng.
Phaân theo giaù trò phaùp lyù:
- Vaän ñôn goác (Original B/L): coù giaù trò nhaän haøng, khieáu naïi ñoøi boài thöôøng
-  Vaän ñôn copy ( Copy B/L): khoâng coù giaù trò ñeå nhaän haøng hay khieáu naïi maø chæ ñeå thoâng baùo hay laøm thuû tuïc
Phaân chia theo haønh trình chuyeân chôû:
- Vaän ñôn ñi thaúng (Direct B/L): ñöôïc caáp cho loâ haøng ñi thaúng töø caûng boác ñeán caûng dôõ, khoâng chuyeån taûi qua caûng naøo khaùc.
- Vaän ñôn suoát (Through B/L): ñöôïc caáp cho loâ haøng chuyeân chôû qua nhieàu cung ñoaïn, haøng ñöôïc chuyeån taûi töø cung ñoaïn naøy sang cung ñoaïn khaùc.
2.2. Thueâ taøu chuyeán
a. Khaùi nieäm
Taøu chuyeán (Tramp) hay coøn goïi laø  taøu khoâng ñònh kyø (Irregular)  laø taøu kinh doanh chuyeân chôû haøng hoùa khoâng theo moät lòch trình nhaát ñònh. Noù thöôøng hoaït ñoäng chuyeân chôû trong moät khu vöïc ñòa lyù nhaát ñònh vaø theo yeâu caàu cuûa ngöôøi thueâ taøu
Thueâ taøu chuyeán laø chuû taøu (ship owner)  cho ngöôøi thueâ taøu (chaterer) thueâ toaøn boä hay moät phaàn chieác taøu chaïy roâng (tramp) ñeå chuyeân chôû haøng hoùa giöõa hai hay nhieàu caûng vaø ñöôïc höôûng tieàn cöôùc theo thoûa thuaän
q     Caùc hình thöùc thueâ taøu chuyeán:
- Thueâ chuyeán moät: töùc laø thueâ taøu ñeå chuyeân chôû moät laàn haøng hoùa giöõa caùc caûng nhaát ñònh.
- Thueâ chuyeán khöù hoài: töùc laø thueâ taøu ñeå chuyeân chôû haøng hoùa caû löôït ñi laãn löôït veà theo hôïp ñoàng
- Thueâ lieân tuïc: coù theå laø thueâ moät chuyeán lieân tuïc hoaëc khöù hoài lieân tuïc
q     Ñaëc ñieåm: Khoái löôïng haøng hoùa chuyeân chôû lôùn; Hai beân ñaøm phaùn vôùi nhau veà ñieàu kieän chuyeân chôû vaø giaù cöôùc ñeå kyù hôïp ñoàng thueâ taøu chuyeán (C/P); Thöôøng coù moâi giôùi (chater broker), ngöôøi thueâ taøu seõ uûy thaùc cho ngöôøi moâi giôùi ñi tìm taøu, gaëp gôõ vôùi chuû taøu ñeå ñaøm phaùn, traû giaù roài kyù hôïp ñoàng
q     Öu ñieåm: Tính linh hoaït cao; Giaù cöôùc reû hôn taøu chôï; Ngöôøi thueâ taøu ñöôïc töï do thoûa thuaän caùc ñieàu kieän ghi trong hôïp ñoàng; Toác ñoä chuyeân chôû haøng hoùa nhanh.
q     Nhöôïc ñieåm: Kyõ thuaät thueâ taøu, kyù hôïp ñoàng raát phöùc taïp; Giaù cöôùc bieán ñoäng thöôøng xuyeân vaø raát maïnh
Moái quan heä giöõa ngöôøi chuû taøu laø ngöôøi cho thueâ (Charter) vaø chuû haøng laø ngöôøi thueâ (Charterer) ñöôïc ñieàu chænh baèng hôïp ñoàng thueâ taøu chuyeán (Voyage charter party- C/P)
b. Hôïp ñoàng thueâ taøu chuyeán
Noäi dung chuû yeáu cuûa hôïp ñoàng thueâ taøu chuyeán:
q     Teân chuû taøu vaø ngöôøi thueâ taøu
q     Ñieàu khoaûn veà taøu
q     Thôøi gian taøu ñeán caûng boác haøng (Laydays)
Taøu ñöôïc coi laø taøu ñeán caûng (arrived ship) khi:
- Taøu ñaõ caäp caàu caûng ôû caûng hoaëc qui ñònh ñaõ ñeán vuøng thöông maïi cuûa caûng qui ñònh trong C/P 
- Ñaõ hoaøn thaønh moïi thuû tuïc ñeå boác dôõ
- Ñaõ trao Thoâng ñaït saün saøng- NOR (Notice of readiness) cho ngöôøi ñöôïc ghi trong C/P .
q     Haøng hoùa
q     Caûng boác dôõ
q     Cöôùc phí
- Ñôn vò tính cöôùc: tính theo troïng löôïng hoaëc theo theå tích
- Thanh toaùn cöôùc : Cöôùc traû tröôùc; Cöôùc traû sau; Cöôùc traû tröôùc moät phaàn, traû sau moät phaàn.
q     Chi phí boác dôõ
- Ñieàu kieän taøu chôï- Liner terms: Ngöôøi chuyeân chôû chòu toaøn boä chi phí boác dôõ vaø san xeáp haøng trong haàm taøu gioáng nhö trong thueâ taøu chôï
- Ñieàu kieän mieãn phí boác haøng- F.I (Free in): Ngöôøi chuyeân chôû khoâng chòu phí boác haøng, nhöng phaûi chòu chi phí dôõ haøng taïi caûng ñeán.  
- Ñieàu kieän mieãn phí dôõ haøng- F.O (Free out): Ngöôøi chuyeân chôû khoâng chòu phí dôõ haøng, nhöng phaûi chòu chi phí boác haøng leân taøu taïi caûng boác. 
- Ñieàu kieän mieãn phí boác vaø san xeáp haøng-  F.I.S./ T.( Free in stowed/ trimmed): Ngöôøi chuyeân chôû khoâng chòu phí boác, xeáp hoaëc san haøng trong haàm taøu.
- Ñieàu kieän mieãn phí boác vaø dôõ haøng -  F.I.O.( Free in and out): Ngöôøi chuyeân chôû khoâng chòu phí boác vaø dôõ haøng
- Ñieàu kieän mieãn phí boác, dôõ vaø san xeáp haøng -  F.I.O.S./ T.( Free in and out stowed/ trimmed): Ngöôøi chuyeân chôû khoâng chòu phí boác, dôõ vaø xeáp hoaëc san haøng
q     Thôøi gian boác dôõ (hay toác ñoä boác dôõ):
Qui ñònh chung chung: theo taäp quaùn cuûa caûng (COP-Custom of port) hay theo möùc boác dôõ nhanh thöôøng leä (CQD -Customary quick despatch)
Qui ñònh cuï theå:
- Khaùi nieäm veà ngaøy:
+ Ngaøy (Day): ñöôïc tính töø 0 h ñeán 24 h , keå caû chuû nhaät vaø ngaøy leã
+ Ngaøy laøm vieäc (Working day): laø ngaøy laøm vieäc thoâng thöôøng taïi caûng ñöôïc tính töø 0 h ñeán 24 h, khoâng tính ngaøy chuû nhaät vaø ngaøy leã.
+ Ngaøy laøm vieäc 24 tieáng (Working day of 24 hours): cöù ñuû 24 tieáng laøm vieäc ñöôïc tính laø moät ngaøy, cho duø 24 tieáng ñoù ñöôïc laøm trong nhieàu ngaøy treân lòch.
+ Ngaøy laøm vieäc thôøi tieát cho pheùp (Weather working day): laø ngaøy 24 tieáng laøm vieäc vôùi ñieàu kieän thôøi tieát khoâng xaáu .
- Caùch tính ngaøy:
+ Tính caû chuû nhaät vaø ngaøy leã-  S.H.INC.( Sundays and Holidays included)
+ Khoâng tính chuû nhaät vaø ngaøy leã-  S.H.EX.( Sundays and Holidays  excepted)
- Khoâng tính chuû nhaät vaø ngaøy leã cho duø coù laøm- S.H.EX.E.U.( Sundays and Holidays  excepted even if used)
+ Khoâng tính chuû nhaät vaø ngaøy leã tröø khi coù laøm- S.H.EX.U.U.( Sundays and Holidays  excepted unless used)
Caùc caùch qui ñònh:
-  Tính caû chuû nhaät vaø ngaøy leã-  S.H.INC.( Sundays and Holidays included)
-  Khoâng tính chuû nhaät vaø ngaøy leã-  S.H.EX.( Sundays and Holidays  excepted)
-  Khoâng tính chuû nhaät vaø ngaøy leã cho duø coù laøm- S.H.EX.E.U.( Sundays and Holidays excepted even if used)
- Khoâng tính chuû nhaät vaø ngaøy leã tröø khi coù laøm- S.H.EX.U.U.( Sundays and Holidays  excepted unless used)
q     Thöôûng phaït boác dôõ
- Thöôûng (Despatch money): Neáu boác dôõ nhanh hôn qui ñònh.
- Phaït (Demurrage): Neáu boác dôõ chaäm hôn qui ñònh, thöôøng gaáp ñoâi möùc thöôûng
q     Traùch nhieäm vaø mieãn traùch cuûa ngöôøi chuyeân chôû
q     ….
Ñeå ñôn giaûn hoùa ruùt ngaén thôøi gian ñaøm phaùn kyù keát hôïp ñoàng caùc beân thöôøng döïa vaøo hôïp ñoàng maãu (Standard Charter Party) ñeå söõa ñoåi, theâm bôùt cho phuø hôïp vôùi lôïi ích cuûa 2 beân.
2.3. Thueâ taøu ñònh haïn
Thueâ taøu ñònh haïn laø vieäc chuû taøu cho ngöôøi thueâ taøu ñeå söû duïng vaøo moät muïc ñích chuyeân chôû haøng hoùa trong moät thôøi gian nhaát ñònh.
Trong nghieäp vuï thueâ taøu ñònh haïn cuõng söû duïng nhieàu maãu hôïp ñoàng  do caùc toå chöùc haøng haûi quoác teá soïan thaûo

II/ Caùc phöông thöùc vaän taûi khaùc

1. Vaän taûi haøng khoâng
q     Öu ñieåm: Toác ñoä nhanh; Tuyeán ñöôøng hoaøn toaøn töï nhieân; Coù tính cô ñoäng cao
q     Nhöôïc ñieåm: Giaù cöôùc cao; Phuï thuoäc raát nhieàu vaøo ñieàu kieän khí haäu, thôøi tieát; Söùc chôû haïn cheá laïi hay gaëp ruûi ro tai naïn vaø thieät haïi raát lôùn; Ñoøi hoûi coâng nhaân, kyõ sö, phi coâng, hoa tieâu coù trình ñoä cao vaø giaøu kinh nghieäm
q     Phaïm vi aùp duïng: Chuyeân chôû haøng hoùa treân khoaûng caùch xa; Chuyeân chôû haøng leû, giaù trò cao, haøng coù nhu caàu vaän chuyeån gaáp
2. Vaän taûi ñöôøng soâng
q     Öu ñieåm: Voán ñaàu tö xaây döïng vaø phaùt trieån ít toán keùm; Khaû naêng vaän chuyeån töông ñoái lôùn; Giaù thaønh vaän taûi thaáp
q     Nhöôïc ñieåm:Chòu aûnh höôûng cuûa caùc ñieàu kieän töï nhieân vaø thôøi tieát; Toác ñoä chuyeân chôû haøng hoùa raát thaáp
q     Phaïm vi aùp duïng: Chuyeân chôû noäi ñòa; Chuyeân chôû haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu qua hình thöùc lieân hôïp vaän taûi soâng bieån; Chuyeân chôû haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu giöõa caùc nöôùc  coù soâng chaûy qua bieân giôùi; Chuyeân chôû treân cöï ly daøi, haøng hoùa coù khoái löôïng lôùn, giaù trò thaáp.
3. Vaän taûi ñöôøng saét
q     Öu ñieåm: Toác ñoä töông ñoái cao; Coù theå chuyeân chôû haøng hoùa quanh naêm, ít khi phuï thuoäc vaøo khí haäu thôøi tieát; Giaù thaønh vaän taûi töông ñoái thaáp
q     Nhöôïc ñieåm: Chi phí xaây döïng ñöôøng saét raát cao; Tính chaát linh hoaït, cô ñoäng raát thaáp.
q     Phaïm vi söû duïng: Chuyeân chôû haøng hoùa trong phaïm vi moät nöôùc vaø giöõa caùc nöôùc coù chung ñöôøng bieân giôùi ñöôøng boä; Chuyeân chôû haøng hoùa coù khoái löôïng lôùn vaø nhieàu maët haøng vôí tuyeán ñöôøng trung bình vaø daøi
4. Vaän taûi ñöôøng boä
q     Öu ñieåm:Coù tính cô ñoäng linh hoaït cao, coù khaû naêng thöïc hieän chuyeân chôû ôû caùc vuøng xa xoâi, heûo laùnh ; Toác ñoä ñöa haøng nhanh hôn so vôùi taøu bieån, taøu soâng vaø thôøi gian xeáp dôõ ñieåm ñaàu ñieåm cuoái ít, ít ñoã doïc ñöôøng; Voán ñaàu tö xaây döïng ñöôøng oâtoâ ít toán keùmhôn xaây döïng ñöôøng saét
q     Nhöôïc ñieåm:Giaù thaønh cao; Troïng taûi nhoû.
q     Phaïm vi: Chuyeân chôû haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu töø nöôùc xuaát khaåu ñeán nöôùc nhaäp khaåu coù chung bieân giôùi ñöôøng boä; Chuyeân chôû haøng hoùa quaù caûnh quoác teá; Hoã trôï caùc phöông thöùc vaän taûi khaùc trong vieäc chuyeân chôû haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu töø caùc nôi ñeán ga, caûng, saân bay vaø ngöôïc laïi; Chuyeân chôû nhöõng loâ haøng nhoû, treân cöï ly ngaén, thôøi gian giao haøng nhanh; Chuyeân chôû tröïc tieáp töø kho ñeán kho treân cöï ly gaàn.
5. Vaän taûi ñöôøng oáng: Thích hôïp vôùi vieäc chuyeân chôû treân cöï ly gaàn, haøng hoùa deã roø ræ, thaát thoaùt
6. Vaän taûi ña phöông thöùc:
q     Öu ñieåm: Taïo ra moät ñaàu moái duy nhaát trong giao nhaän, vaän chuyeån; Taêng nhanh thôøi gian giao haøng; Giaûm chi phí vaän taûi; Ñôn giaûn hoùa chöùng töø vaø thuû tuïc; Taïo ñieàu kieän toát hôn ñeå söû duïng phöông tieän vaän taûi, boác dôõ vaø cô sôû haï taàng, tieáp nhaän coâng ngheä vaän taûi môùi vaø quaûn lyù hieäu quaû heä thoáng vaän taûi; Taïo ra nhöõng dòch vuï vaän taûi môùi, goùp phaàn giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm cho xaõ hoäi
q     Nhöôïc ñieåm: Tuy nhieân ñoøi hoûi phaûi ñaàu tö khaù lôùn cho cô sôû haï taàng nhö ñöôøng saù, caàu coáng, ga, caûng, beán baõi, traïm ñoùng goùi giao nhaän, container, phöông tieän vaän chuyeån, boác dôõ,...

CHÖÔNG 5

BAÛO HIEÅM HAØNG HOÙA TRONG NGOAÏI THÖÔNG

I. Khaùi nieäm:
Baûo hieåm laø söï cam keát boài thöôøng cuûa ngöôøi baûo hieåm ñoái vôùi ngöôøi ñöôïc baûo hieåm veà nhöõng maát maùt, hö hoûng thieät haïi cuûa ñoái töôïng baûo hieåm do nhöõng ruûi ro ñaõ thoûa thuaän gaây ra vôùi ñieàu kieän ñaõ mua baûo hieåm cho ñoái töôïng ñoù vaø ñaõ noäp moät khoaûn tieàn goïi laø phí baûo hieåm
q     Taùc duïng: Taäp trung voán cuûa nhöõng ngöôøi mua baûo hieåm;  Boài thöôøng toån thaát cho nhöõng ngöôøi coù quyeàn lôïi ñöôïc baûo hieåm; Ñeà phoøng vaø haïn cheá toån thaát xaûy ra ñoái vôùi ñoái töôïng ñöôïc baûo hieåm; Taêng tích luõy vaø tieát kieäm chi cho ngaân saùch nhaø nöôùc

II. Caùc loaïi ruûi ro, toån thaát trong baûo hieåm

1. Ruûi ro (Risk)
 Ruûi ro laø nhöõng ñe doïa nguy hieåm khoâng löôøng tröôùc ñöôïc, laø nguyeân nhaân gaây neân toån thaát cho ñoái töôïng baûo hieåm.
q     Ruûi ro thoâng thöôøng: Laø nhöõng ruûi ro ñöôïc baûo hieåm trong nhöõng ñieàu kieän baûo hieåm thoâng thöôøng. Noù bao goàm: Maéc caïn; Chìm ñaém; Chaùy; Ñaâm va; Vöùt haøng xuoáng bieån; Taøu maát tích; Caùc ruûi ro khaùc nhö haáp hôi, noùng, laây haïi, vôõ, chaûy, ræ, raùch, laây baån, maát caép, maát troäm vaø khoâng giao haøng,thieáu huït.
q     Ruûi ro phaûi baûo hieåm rieâng: Laø nhöõng ruûi ro loaïi tröø nhöng vaãn coù theå ñöôïc baûo hieåm rieâng baèng caùch mua boå sung. Goàm coù 2 loaïi ruûi ro chính:
- Ruûi ro chieán tranh (War- W)
- Ruûi ro ñình coâng, baïo ñoäng daân bieán (Strike, Riots, Civil commotion- SRCC)
q     Ruûi ro loaïi tröø :Laø nhöõng ruûi ro khoâng ñöôïc baûo hieåm, bao goàm:
Buoân laäu; Noäi tyø cuûa haøng hoùa; Haønh ñoäng xaáu coá yù hay laàm loãi cuûa ngöôøi baûo hieåm; Chaäm treã, thò tröôøng xuoáng giaù, thay ñoåi tyû giaù hoái ñoaùi; Chuû taøu maát khaû naêng taøi chính; Taøu ñi cheäch höôùng; Taøu khoâng ñuû khaû naêng ñi bieån; Bao bì khoâng ñuùng quy caùch.
2. Toån thaát
Toån thaát laø nhöõng maát maùt, hö haïi cuûa ñoái töôïng baûo hieåm do ruûi ro gaây neân
q     Toån thaát boä phaän (Partial Loss): Laø toån thaát moät phaàn ñoái töôïng baûo hieåm.
q     Toån thaát toaøn boä (Total Loss): Laø söï maát maùt hö haïi toaøn boä giaù trò hay giaù trò söû duïng cuûa ñoái töôïng baûo hieåm
- Toån thaát toaøn boä thöïc teá (Actual Total Loss): Ñoái töôïng baûo hieåm bò phaù huûy hoaøn toaøn hay bò hö haïi nghieâm troïng khoâng coøn laø vaät phaåm nhö cuõ hay ngöôøi ñöôïc baûo hieåm bò töôùc haún quyeàn sôû höõu ñoái vôùi haøng hoaù.
-  Toån thaát toaøn boä öôùc tính (Constructive Total Loss): Haøng hoùa baûo hieåm bò toån thaát maø xeùt thaáy khoâng theå traùnh khoûi toån thaát toaøn boä thöïc teá hoaëc khi öôùc tính chi phí söûa chöõa haøng hoûng vaø chi phí göûi tieáp haøng ñeán Caûng ñeán coù theå vöôït quaù trò giaù cuûa noù. Khi xaûy ra toån thaát toaøn boä öôùc tính, ngöôøi ñöôïc baûo hieåm coù theå ñöôïc boài thöôøng toaøn boä neáu hoï töø boû ñoái töôïng baûo hieåm
q     Toån thaát rieâng (Particular average): Toån thaát rieâng laø toån thaát chæ lieân quan ñeán quyeàn lôïi rieâng cuûa ngöôøi chuû cuûa ñoái töôïng baûo hieåm bò hö hoûng, maát maùt.
q     Toån thaát chung (General average): Toån thaát chung laø " toån thaát do haäu quaû cuûa söï hy sinh hoaëc chi phí phaùt sinh moät caùch höõu yù vaø khaùc thöôøng nhaèm muïc ñích baûo ñaûm an toaøn chung cuûa taøu vaø  haøng hoaù".

III. Caùc ñieàu kieän baûo hieåm haøng hoùa

1. Ñieàu kieän "Mieãn toån thaát rieâng" (F.P.A- Free from particular average) (Ñieàu kieän C)
Ngöôøi baûo hieåm coù traùch nhieäm baûo hieåm haøng hoùa ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp sau:
- Toån thaát toaøn phaàn do hieåm hoïa haøng haûi vaø nhöõng tai naïn ñaëc bieät ví duï nhö ñoäng ñaát
- Toån thaát toaøn phaàn trong khi boác haøng, chuyeån taûi hoaëc dôõ haøng.
-  Ñoùng goùp vaøo toån thaát chung.
- Phí boác leân bôø, phí löu kho vaø nhöõng chi phí ñaëc bieät phaùt sinh do hieåm hoïa ñaõ ñöôïc baûo hieåm
- Toån thaát töøng phaàn xaûy ra do keát quaû cuûa nhöõng tai hoïa rieâng bieät. Ví duï: maéc caïn, ñaém hay chaùy taøu
2. Ñieàu kieän "Coù toån thaát rieâng" (W.A- With particular average) (Ñieàu kieän B)
Theo ñieàu kieän naøy, ngöôøi baûo hieåm chòu traùch nhieäm baûo hieåm taát caû nhöõng toån thaát hoaëc toån haïi veà haøng hoùa nhö ñieàu kieän F.P.A. Ngoaøi ra, noù coøn bao goàm toån thaát rieâng  nhöng phaûi coù tính chaát ruûi ro baát ngôø. Noù thöôøng bao goàm moät möùc mieãn boài thöôøng ñöôïc khaáu tröø hay khoâng ñöôïc khaáu tröø
3. Ñieàu kieän "Moïi ruûi ro" (A.R-  All Risks) (Ñieàu kieän A)
Ñieàu kieän naøy coù phaïm vi baûo hieåm roäng hôn ñieàu kieän W.A. Noù baûo hieåm moïi ruûi ro veà maát maùt hay hö haïi haøng hoùa ñöôïc baûo hieåm tröø tröôøng hôïp  haøng bò maát maùt hö hoûng do chaäm treã hay noäi tyø.
4. Ñieàu kieän baûo hieåm chieán tranh, ñình coâng, noåi loaïn, khôûi nghóa
Ñaây laø nhöõng ñieàu kieän baûo hieåm boå sung vaøo caùc ñieàu kieän baûo hieåm chính neâu treân
5. Nhöõng ñieàu kieän baûo hieåm ñaëc bieät:
Khi coù yeâu caàu baûo hieåm ñoái vôùi moät soá maët haønh nhö: Thòt ñoâng laïnh, haûi saûn hoaëc thöïc phaåm ñoâng laïnh, xaêng daàu chôû rôøi, ngöôøi baûo hieåm aùp duïng ñieàu khoaûn ñaëc bieät.
IV. Hôïp ñoàng baûo hieåm
1. Caùc loaïi hôïp ñoàng baûo hieåm
q     Hôïp ñoàng/ Ñôn baûo hieåm chuyeán (Voyage Contract/ Policy): laø hôïp ñoàng baûo hieåm cho moät chuyeán haøng töø moät ñòa ñieåm naøy ñeán moät ñòa ñieåm khaùc ghi trong hôïp ñoàng baûo hieåm.
Ngöôøi baûo hieåm chæ chòu traùch nhieäm ñoái vôùi toån thaát cuûa haøng hoùa trong phaïm vi moät chuyeán theo ñieàu khoaûn töø kho ñeán kho.
q     Hôïp ñoàng/ Ñôn baûo hieåm bao (Open Contract/ Policy): laø hôïp ñoàng baûo hieåm cho nhieàu chuyeán haøng trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh. Hôïp ñoàng baûo hieåm naøy thoâng thöôøng coù hieäu löïc 1 naêm. Sau ñoù, hai beân coù theå thoûa thuaän taùi tuïc haøng naêm.
2. Noäi dung hôïp ñoàng baûo hieåm
q     Giaù trò baûo hieåm (Insured Value): Giaù trò baûo hieåm laø giaù trò cuûa ñoái töôïng baûo hieåm coäng vôùi cöôùc phí, phí baûo hieåm vaø nhöõng chi phí coù lieân quan khaùc.
Trong buoân baùn, khi mua baûo hieåm ngöôøi ta thöôøng yeâu caàu baûo hieåm luoân caû moät khoaûn laõi döï tính, khi ñoù giaù trò baûo hieåm bao goàm luoân caû khoaûn laõi döï tính naøy (thoâng thöôøng laø 10%)
q     Soá tieàn baûo hieåm (Insured Amount): laø soá tieàn maø ngöôøi ñöôïc baûo hieåm yeâu caàu baûo hieåm vaø ghi trong hôïp ñoàng baûo hieåm, ñoù laø giôùi haïn traùch nhieäm cuûa ngöôøi baûo hieåm ñoái vôùi moãi tai naïn vaø phí baûo hieåm ñöôïc tính treân cô sôû soá tieàn ñoù.
q     Thôøi gian baûo hieåm coù hieäu löïc (Duration of Cover): laø phaïm vi cuûa haønh trình vaän chuyeån ñöôïc baûo hieåm. Noù thöôøng töø nôi xuaát phaùt ñeán ñòa ñieåm cuoái cuøng theo qui ñònh cuûa hôïp ñoàng. Trong tröôøng hôïp löu kho haøng hoùa doïc ñöôøng, thôøi haïn toái ña thöôøng laø 60 ngaøy (coù khi chæ laø 30 ngaøy)

CHÖÔNG 6

THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ


I/ Phöông thöùc thanh toaùn
1. Chuyeån tieàn (Remittance/Transfer)
Khi ñeán thôøi haïn thanh toaùn, ngöôøi mua yeâu caàu ngaân haøng cuûa mình chuyeån sang ngaân haøng cuûa ngöôøi baùn  moät soá tieàn nhaát ñònh ñeå  traû cho ngöôøi baùn .
q     Chuyeån tieàn baèng ñieän (Telegraphic Transfer- T/T): Thôøi gian thu tieàn veà nhanh nhöng chi phí chuyeån tieàn cao
q     Chuyeån tieàn baèng thö  (Mail Transfer-  M/T): Caùch naøy coù chi phí thaáp hôn nhöng thôøi gian thu tieàn veà laïi chaäm hôn so vôùi T/T
2. Ghi soå (Open account)
Ngöôøi baùn môû moät taøi khoaûn ñeå ghi caùc khoaûn tieàn haøng giao cho ngöôøi mua, ngöôøi mua phaûi caên cöù vaøo soá tieàn hình thaønh treân taøi khoaûn ñoù ñeå thanh toaùn cho ngöôøi baùn moät caùch ñònh kyø.
3. Nhôø thu (Collection)
Caùc qui taéc thoáng nhaát veà nhôø thu (URC 522) ñònh nghóa:
a."Nhôø thu" coù nghóa laø caùc ngaân haøng tieáp nhaän chöùng töø nhö ñaõ ñònh nghóa ôû ñieàu 2 (b) theo ñuùng caùc chæ thò nhaän ñöôïc ñeå:
1. Thanh toaùn hoaëc chaáp nhaän thanh toaùn, hoaëc
2. Giao chöùng töø ñeå ñöôïc thanh toaùn (Documents against payment -  D/P) vaø/hoaëc chaáp nhaän thanh toaùn (Documents against acceptance -  D/A), hoaëc
3. Giao chöùng töø theo caùc ñieàu kieän khaùc ñaët ra
b. "Chöùng töø" laø chöùng töø taøi chính vaø/ hoaëc chöùng töø thöông maïi
1. Chöùng töø taøi chính bao goàm hoái phieáu, kyø phieáu, seùc hoaëc caùc loaïi chöùng töø töông töï khaùc duøng ñeå thu tieàn
2. Chöùng töø thöông maïi goàm coù hoùa ñôn, chöùng töø vaän chuyeån, chöùng töø veà quyeàn sôû höõu  hoaëc baát kyø moät chöùng töø töông töï naøo khaùc mieãn laø khoâng phaûi laø chöùng töø taøi chính
c. Nhôø thu phieáu trôn (Clean collection) coù nghóa laø nhôø thu caùc chöùng töø taøi chính khoâng keøm chöùng töø thöông maïi
d. Nhôø thu keøm chöùng töø (Documentary collection) coù nghóa laø nhôø thu:
1. Chöùng töø taøi chính keøm theo chöùng töø thöông maïi
2. Chöùng töø thöông maïi khoâng keøm theo chöùng töø taøi chính
4. Tín duïng chöùng töø (Documentary credit)
Qui taéc vaø thöïc haønh thoáng nhaát veà tín duïng chöùng töø (UCP 500) ñònh nghóa:
Tín duïng chöùng töø laø moät söï thoûa thuaän maø theo ñoù moät ngaân haøng (ngaân haøng môû) haønh ñoäng theo yeâu caàu vaø chæ thò cuûa moät khaùch haøng (ngöôøi yeâu caàu) hoaëc thay maët cho chính noù
- phaûi thöïc hieän vieäc traû tieàn cho hoaëc theo leänh cuûa moät beân thöù ba (ngöôøi höôûng lôïi, hoaëc phaûi chaáp nhaän hay traû tieàn cho hoái phieáu do ngöôøi höôûng lôïi kyù phaùt, hoaëc
- uûy quyeàn cho ngaân haøng khaùc thöïc hieän vieäc thanh toaùn nhö vaäy, hoaëc phaûi chaáp nhaän hay traû tieàn cho nhöõng hoái phieáu nhö vaäy, hoaëc uûy quyeàn cho ngaân haøng khaùc chieát khaáu,
khi caùc chöùng töø qui ñònh ñöôïc trao, vôùi ñieàu kieän laø caùc ñieàu kieän cuûa tín duïng ñeàu ñöôïc phuø hôïp.
q     Tính chaát cuûa thö tín duïng:
- hình thaønh  treân cô sôû hôïp ñoàng mua baùn.
- hoaøn toaøn ñoäc laäp vôùi hôïp ñoàng mua baùn.
q     Caùc loaïi thö tín duïng thoâng duïng:
-  Thö tín duïng khoâng huûy ngang (Irrevocable L/C): khoâng theå bò söûa ñoåi, huûy boû hay boå sung trong suoát thôøi haïn hieäu löïc cuûa noù khi chöa coù söï ñoàng yù cuûa caùc beân.
- Thö tín duïng coù xaùc nhaän (Confirmed L/C): ñöôïc moät ngaân haøng thöù hai (ngoaøi ngaân haøng môû) ñöùng ra cam keát traû tieàn cho ngöôøi höôûng lôïi.
- Thö tín duïng chuyeån nhöôïng (Transferable L/C): cho pheùp ngöôøi höôûng lôïi coù quyeàn ra leänh cho ngaân haøng traû tieàn phaûi traû moät soá tieàn nhaát ñònh cho moät hoaëc moät soá ngöôøi höôûng lôïi tieáp theo.
- Thö tín duïng ñoái öùng (Reciprocal L/C): chæ coù hieäu löïc khi coù moät thö tín duïng khaùc ñoái öùng vôùi noù ñaõ ñöôïc môû ra.
- Thö tín duïng giaùp löng (Back to back L/C): ñöôïc môû ra döïa treân cô sôû moät thö tín duïng khaùc goïi laø thö tín duïng goác, ngöôøi höôûng lôïi cuûa thö tín duïng goác chính laø ngöôøi yeâu caàu môû thö tín duïng giaùp löng
- Thö tín duïng tuaàn hoaøn (Revolving L/C): sau khi ñaõ söû duïng heát kim nghaïch hoaëc heát thôøi haïn hieäu löïc, noù laïi töï ñoäng coù  hieäu löïc trôû laïi trong moät soá laàn tuaàn hoaøn nhaát ñònh
5. Traû tieàn maët ñoåi chöùng töø (CAD- Cash Against Document)
Laø phöông thöùc thanh toaùn maø trong ñoù ngöôøi mua yeâu caàu ngaân haøng nöôùc ngöôøi baùn môû taøi khoaûn kyù thaùc (trust account) ñeå thanh toaùn tieàn cho ngöôøi baùn khi ngöôøi baùn xuaát trình ñaày ñuû nhöõng chöùng töø theo yeâu caàu. Ngöôøi baùn sau khi hoaøn thaønh nghóa vuï giao haøng  seõ xuaát trình boä chöùng töø cho ngaân haøng ñeå nhaän tieàn thanh toaùn.
II/ Phöông tieän thanh toaùn
1/ Hoái phieáu- Bill of exchange/ Draft
Hoái phieáu laø moät tôø meänh leänh traû tieàn voâ ñieàu kieän do moät ngöôøi kyù phaùt cho moät ngöôøi khaùc, yeâu caàu ngöôøi naøy khi nhìn thaáy phieáu, hoaëc ñeán moät ngaøy cuï theå nhaát ñònh hoaëc ñeán moät ngaøy coù theå xaùc ñònh trong töông lai, phaûi traû moät soá tieàn nhaát ñònh cho moät ngöôøi naøo ñoù hoaëc theo leänh cuûa ngöôøi naøy traû cho moät ngöôøi khaùc hoaëc traû cho ngöôøi caàm phieáu
2/ Seùc- Cheque
Seùc laø moät tôø meänh leänh voâ ñieàu kieän cuûa ngöôøi chuû taøi khoaûn tieàn göûi ra leänh cho ngaân haøng trích töø taøi khoaûn cuûa mình ñeå traû cho ngöôøi coù teân trong seùc, hoaëc traû theo leänh cuûa ngöôøi aáy hoaëc traû cho ngöôøi caàm seùc moät soá tieàn nhaát ñònh baêng tieàn maët hay baèng chuyeån khoaûn
3/ Kyø phieáu- Promissory note
Kyø phieáu laø moät tôø giaáy höùa cam keát traû tieàn voâ ñieàu kieän do ngöôøi laäp phieáu phaùt ra traû moät soá tieàn nhaát ñònh cho ngöôøi höôûng lôïi hoaëc theo leänh cuûa ngöôøi naøy traû cho ngöôøi khaùc qui ñònh trong kyø phieáu

No comments:

Post a Comment

Bài đăng mới: